Waarom stoor je mijn gesprek met jouw les?

Op 20 januari kwam een honderdtal MBO-docenten Nederlands uit het hele land naar Amersfoort, voor de taalconferentie van de MBO Taalacademie. Het onderwerp: de kwaliteit van feedback. Interessante sprekers uit de wetenschap en de praktijk deelden de nieuwste inzichten over feedback (Paul Kirschner),  formatieve toetsing (Kim Schildkamp), randvoorwaarden voor effectieve feedback bij adolescenten (Ingrid van Essen), instrumenten voor feedback (Jan Strybol), peerfeedback (Frank Evers) en zelfevaluatie. Hattie was voor veel van deze sprekers een belangrijke bron.

Wat neem ik mee voor mijn lessen?

Van Paul Kirschner over effectieve, efficiënte en bevredigende terugkoppeling, kan dat?

  • Wat het verschil is tussen single loop (correctief: wat was er fout?), double loop (directief: hoe kan het beter?) en triple loop (epistemisch: waarom, wie, wat, waar, wanneer en hoe). Dit laatste heeft de voorkeur, want deze vragen zetten aan tot nadenken en zetten het hoofd op AAN.
  • Geef je in je feedback ruimte en tijd aan vergelijking en verwerking: wat wordt er gedaan met je terugkoppeling?
  • Geef de feedback zo snel mogelijk, gedurende de eenheid, in hoofdpunten, wat correct is en incorrect en alleen schriftelijk en mondeling.

Van Kim Schildkamp over feedback middels formatief toetsen, randvoorwaarden en handvatten.

  • Over het Assessment for Learning van Black & Wiliam leren we dat formatief feedback gegeven kan worden als van tevoren gezamenlijke leerdoelen en succescriteria door de groep met de docent zijn bepaald. Door informatie te verzamelen, met inzet van peer assessment en self assessment.
  • De student, de medestudent en de docent hebben allemaal een rol en verantwoordelijkheid
  • Niet voor iedereen is feedback plezierig en feedback kan ook een tegengesteld effectoetsrevt hebben. Tip is dan om vooral positieve feedback te geven over wat iemand wel weet, kan of goed doet.
  • Feedback geven op iemand zelf, beklijft niet en heeft geen leereffect (jij bent fantastisch).
  • Het opsteken van vingers levert altijd 25 procent dezelfde vingers op. De verlegen mensen doen niet mee. De mensen die het al weten, willen anderen een kans geven. De derde groep is bang een verkeerd antwoord te geven en uitgelachen te worden. IJsstokjes kunnen uitkomst bieden in combinatie met zelfregulatie en goede feedback.
  • Een nieuw boek over formatief toetsen is Toetsrevolutie.nl.

Ingrid van Essen gaf uit haar praktijk en leven invulling aan het ARC-model. Als docent ben je een rolmodel. Adolescenten zijn met hun identiteit bezig. Wat ze laten zien is het topje van de ijsberg. Hun imago is belangrijk. Wat ze voelen, wat hun kwaliteiten zijn en wie ze echt zijn laten ze in de klas vaak niet zien. Authenticiteit en echt contact zijn de basis. Ook voor het ontvangen en geven van feedback.

Jan Strybol gaf het inzicht dat we vooral feedback geven op het niveau van besef: weet jij wel wat je fout doet? Hij adviseert om feedback te koppelen aan de motivatie van de student en de klas. Het tool menti.nl is een mooie manier om met wordles in kaart te brengen wat motivaties in een groep zijn. Handig waren zijn tips om te differentiëren met geeltjes met opdrachten, challenges en superchallenges. Leerlingen pakken een geeltje met een opdracht op hun eigen niveau en schrijven het antwoord en hun naam achterop. Vervolgens hangen ze de opdracht terug, zodat een andere leerling de opdracht kan maken. Ze vergelijken hun antwoorden met elkaar en discussieren hoe ze aan het antwoord zijn gekomen.

Feedback te geven op schrijfproducten kan het best met verschillende kleuren markers: met rood (dat had je al moeten weten/kunnen), geel (dat vraagt nu om aandacht) en blauw (niet goed, maar nog niet aan de orde). Hij begint in het rose en een geluidsfragment met positieve feedback (screencast-o-matic).

Frank van Essen gaf een vlammend verhaal over het leren met peerfeedback, ook met inzet van MOOC en andere tools, zoals Peerscolar. Zonder tussenkomst van de docent kunnen leerlingen veel van elkaar leren, zelfs door te spieken!

Dank organisatoren: het is jullie weer gelukt om een betekenisvolle dag met inhoud en netwerken te faciliteren.

Lilian Boonstra

21 januari 2017